Pierwsza pomoc przy napadzie padaczkowym

Padaczka (inaczej epilepsja) jest chorobą,  wokół której narosło wiele mitów i dezinformacji, bywa uważana za chorobę psychiczną, zakaźną, wstydliwą. Tymczasem, biorąc pod uwagę częstość jej występowania (ok. 1% populacji), istnieje duże prawdopodobieństwo, że każdy z nas zetknie się z osobą w trakcie napadu padaczkowego, wobec tego warto wiedzieć, jak w takiej sytuacji się zachować.

Padaczka - co to jest?

Padaczka jest chorobą, w której występują powtarzające się napady padaczkowe.

Napad padaczkowy to nagłe, przejściowe zaburzenie czynności mózgu wskutek nadmiernych i gwałtownych wyładowań elektrycznych w komórkach nerwowych.

Nie zawsze wystąpienie napadu padaczkowego jest równoznaczne z tym, że ktoś choruje na padaczkę. Obecnie uważa się, że jeśli po pierwszym napadzie u danej osoby istnieje wysokie ryzyko wystąpienia kolejnego, upoważnia to do rozpoznania choroby i wdrożenia leczenia. Oszacowanie tego ryzyka, zaplanowanie badań, postawienie rozpoznania i leczenie to zadanie neurologa.

Napady padaczkowe – rodzaje

Napady padaczkowe mogą przyjmować różne formy, co zależy od obszaru mózgu zajętego wyładowaniami. Można je dzielić według różnych kryteriów, takich jak występowanie drgawek (drgawkowe i bezdrgawkowe), rozległość zajętego obszaru mózgu- ogniskowe i uogólnione.

Postępowanie w napadzie padaczkowym

Napadem stanowiącym zagrożenie dla życia i zdrowia chorego jest napad toniczno-kloniczny. Taki napad, któremu zawsze towarzyszy utrata  przytomności,  zaczyna się wzrostem napięcia mięśniowego całego ciała, z zasinieniem twarzy, szczękościskiem (faza toniczna), następnie występują drgawki całego ciała (faza kloniczna) z upadkiem na ziemię, ślinotokiem, często mimowolnym oddaniem moczu, kału.  Napad zazwyczaj ustępuje sam, po 2-3 minutach, po nim chory jest zmęczony, senny.

• Należy

- zachować spokój

- zapewnić choremu bezpieczeństwo układając go na boku, rozluźniając ubranie w okolicy szyi i chroniąc przed urazem głowę (można podłożyć pod nią torbę, ubranie, własne ręce)

- pozostać przy nim do czasu odzyskania przytomności

- wezwać pogotowie ratunkowe, jeśli napad przedłuża się, nie ma powrotu pełnej przytomności lub chory doznał urazu

• NIE WOLNO

- przytrzymywać na siłę głowy i ciała chorego podczas drgawek

- wkładać niczego pomiędzy jego zęby

- podawać płynów, leków doustnie podczas napadu

- zmuszać chorego do aktywności po napadzie

Źródła:

- ILAE Official Report: A practical clinical definition of epilepsy; Robert S. Fisher et al; Epilepsia, 55(4):475–482, 2014doi: 10.1111/epi.12550

- Seizure first aid for bystanders; Wendi P Rank; Nursing. 2020 Oct;50(10):11-12. doi: 10.1097/01.NURSE.0000697196.36554.fe.